اجازات حدیثی و کارکردهای آن در مطالعات تاریخی عصر صفوی

author

Abstract:

اجازه، اصطلاحی برای گواهینامه‌های متنوّع علمی است که اعطا، دریافت و گردآوری آنها در دانش حدیث اسلامی ریشه دارد. اجازات حدیثی گونه‌ای از این گواهینامه‌ها هستند که به مُجاز حق می‌دهد متن خاصی را از صادرکنندۀ آن (مُجیز) به نسل بعدی شاگردان منتقل کند و جایگاه شاگرد را در زنجیرۀ متصل مشایخ (اِسناد) که به مؤلف اصلی متن بازمی‌گردد، تثبیت می‌کند. علاوه بر این دو هدف اصلی، متن اجازات روایی، دربرگیرنده آگاهی‌های زیادی در شاخه‌های مختلف علوم‌اند. مطالعه و بررسی دقیق این متون که از اسناد مهم تاریخی به ‌شمار می‌روند، در پژوهش‌های تاریخی بویژه در شناسایی زوایای کمتر شناخته‌شدۀ سنّت علمی امامیه و شبکه‌های به هم پیوستۀ عالمان، بسیار سودمند است. این نوشتار می‌کوشد تا با ذکر نمونه‌های متعدد، کارکردهای مختلف اجازات حدیثی از جمله دستیابی به شرح حال عالمان امامی، آشنایی با میراث علمی آنها، بررسی اصالت منابع مکتوب، شناسایی کتاب‌های متداول در حوزه‌های مختلف علمی، اطلاعات جغرافیای مناطق شیعی نشین و داده‌های فراوان تاریخی دیگر را در پژوهش‌های تاریخی دورۀ صفوی، نشان دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر اجازه‌نامه‌ها و کارکردهای آن در عصر صفوی

اجازه، به عنوان یکی از طرق تحمل حدیث و حفظ احادیث از تحریف، به مرور در جهت تضمین درستی آثار علمی، به دیگر علوم نیز سرایت کرد و از ضروریات نظام آموزش اسلامی قرار گرفت و کارکردهای مختلفی یافت. اما پرسش این است که در عصر صفوی با رسمیت یافتن مذهب تشیع، اجازه­ نامه­ ها چه روندی را طی کردند و چه کارکردی داشتند؟ این نوشتار، تلاش می­کند با استفاده از اجازه­ نامه­ های عصر صفوی، به ویژه آن‌چه در جلد آخر<...

full text

تحلیل و بررسی جایگاه شکار سلطنتی و کارکردهای متنوع آن در عصر صفوی

شکار همواره به عنوان یکی از مهم­ترین تفریحات سلطنتی در میان دودمان­های حاکم بر ایران مطرح بوده. دوره صفوی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ به گونه­ای که شکار با اقبال گسترده­ای از جانب اکثر شاهان صفوی روبه­رو شده است. خاندان صفوی تلاش می­کردند از ظرفیت­های متنوع این ورزش بهره­برداری نمایند. شکار سلطنتی در دوره صفوی به شیوه­های گوناگونی انجام می­گرفت، و کارکردهای متنوعی را به همراه داشت. این مقاله ...

full text

کارکردهای اجتماعی طریقت نوربخشیه از آغاز تا عصر صفوی

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست‌های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به‌جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم‌زمان با صفویان، به‌منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه‌مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

full text

جامعه‌شناسی تاریخی موقعیت و عملکرد اقلیت‌های مذهبی در شهر اصفهان دورة صفوی (مطالعة موردی: ارامنة جلفای اصفهان در عصر صفوی)

از دیدگاه جامعه‌شناسی اقلیت‌های قومی و دینی به‌عنوان گروهی که به‌دلیل تفاوت‌هایشان با گروه اکثریت در معرض تبعیض‌ها و تمایزات قرار دارند و از مشارکت در زندگی اجتماعی کناره‌گیری می‌کنند، تعریف شده‌اند. این شاخص‌ها در بسیاری از جوامع مشاهده‌ می‌شود، اما مطالعه‌ای تحقیقی با روش مطالعات «جامعه‌شناسی تاریخی» دربارة ارامنة ساکن جلفای اصفهان در دورة صفوی نشان می‌دهد که با وجود مشخصات ظاهری این قوم، به‌...

full text

کارکردهای اجتماعی طریقت نوربخشیه از آغاز تا عصر صفوی

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم زمان با صفویان، به منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 2

pages  1- 23

publication date 2012-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023